📦 حاوی داروهای اورژانسی مکمل و حمایتی، با چیدمان مارپیچی از جلو به عقب، راست به چپ:
🧪 فاموتیدین (Famotidine) – ضداسید و محافظ گوارش
⚡ اپینفرین ۱mg/ml (Epinephrine)* – برای استفاده سریع در شوکها و CPR
💓 نوراپینفرین (Norepinephrine)* – وازوپرسور قدرتمند برای شوکهای وازودیلایتوری
💊 آ.اس.آ (ASA – آسپرین) – ضد پلاکت اولیه در سکته قلبی
💊 کلوپیدوگرل (Clopidogrel) – مهارکننده تجمع پلاکت
💥 نیتروگلیسیرین پرل (NTG Pearl)* – زیرزبانی برای درد قلبی
⚡ سولفات منیزیم ۵۰٪ (Magnesium Sulfate)* – ضد آریتمی و برای پرهاکلامپسی
🍬 دکستروز ۵۰٪ (Dextrose 50%) – درمان اورژانسی هیپوگلیسمی
🧪 بیکربنات سدیم 7.5٪ یا 8.4٪ (Sodium Bicarbonate)* – اصلاح اسیدوز شدید
🌊 سدیم کلراید ۵٪ (NaCl 5%) – اصلاح اختلالات الکترولیتی خاص
💨 اسپری سالبوتامول (Salbutamol Spray) – برونکودیلاتور سریعالاثر
💧 سرم دکستروز ۵٪ (Dextrose 5%) – تامین انرژی و رقیقکننده
💧 سرم نرمال سالین ۰.۹٪ (Sodium Chloride 0.9%) – برای تزریقات و انفیوژن
❄️ ژل لیدوکائین (Lidocaine Gel) – بیحسی موضعی و برای وارد کردن لوله
💧 ژل الکترود (Electrode Gel) – برای چسباندن لید ECG و دفیبریلاسیون
📌 نکات مهم:
داروهای ستارهدار (*) نیاز به مانیتورینگ دارند.
محتویات این کشو شامل ترکیبی از داروهای تزریقی، خوراکی، مایعات و حتی ژلهای کاربردی است.
اپینفرین این کشو با دوز متفاوت (1mg/ml) نسبت به کشوی اول (0.1mg/ml) است.
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
فاموتیدین یک آنتاگونیست گیرنده H2 هیستامین است که در اورژانسها برای کنترل اسید معده و پیشگیری از عوارض گوارشی جدی تجویز میشود. موارد مصرف آن شامل:
پیشگیری از خونریزی گوارشی ناشی از استرس (stress ulcer prophylaxis) در بیماران بحرانی
درمان کمک کننده در شوک آنافیلاکتیک (در کنار آنتیهیستامینهای H1 مثل دیفنهیدرامین)
کاهش اسید معده در بیماران NPO یا تحت تهویه مکانیکی
درمان رفلاکس حاد معده یا زخم پپتیک فعال
📌 مکانیسم اثر:
با بلوک گیرندههای H2 روی سلولهای پاریتال معده، باعث کاهش ترشح اسید کلریدریک میشود.
→ این کار از تحریک معده و آسیب به مخاط جلوگیری کرده و pH معده را افزایش میدهد.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
دوز رایج: 20 mg وریدی هر 12 ساعت
آمپول 10 mg/ml را معمولاً در 10 ml نرمال سالین رقیق کرده و طی 2–5 دقیقه تزریق میکنند
در بیماران دارای اختلال کلیوی، دوز باید کاهش یابد
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– در بیماران با سابقه آلرژی به آنتیهیستامینهای H2 باید با احتیاط مصرف شود
– ممکن است باعث سردرد، گیجی یا اسهال شود، بهویژه در سالمندان
– پایش سطح BUN و کراتینین در بیمارانی با سابقه نارسایی کلیه مهم است
– در بارداری با احتیاط، ولی نسبتاً ایمن تلقی میشود
– در آنافیلاکسی، همراه با اپینفرین و دیفنهیدرامین تجویز میشود، نه بهتنهایی
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
اپینفرین غلیظ 1:1000 دارویی حیاتی در درمان واکنشهای آلرژیک شدید است. موارد مصرف:
درمان اولیه آنافیلاکسی (تزریق عضلانی)
آسم شدید مقاوم به درمان
واکنشهای آلرژیک حاد همراه با ادم راه هوایی فوقانی
گاهی در تزریق موضعی برای کاهش خونریزی (در جراحیها)
📌 مکانیسم اثر:
اپینفرین آگونیست قوی گیرندههای آلفا و بتا آدرنرژیک است:
گیرندههای α1 → انقباض عروق → افزایش فشار خون و کاهش ادم راه هوایی
گیرندههای β1 → افزایش ضربان و قدرت انقباض قلب
گیرندههای β2 → گشاد شدن راههای هوایی (برونکودیلاتاسیون)
در مجموع، اپینفرین در آنافیلاکسی موجب افزایش فشار خون، باز شدن راه هوایی و بهبود پرفیوژن میشود.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
دوز IM استاندارد در آنافیلاکسی بزرگسال: 0.3–0.5 mg عضلانی در قسمت خارجی ران
در کودکان: 0.01 mg/kg (حداکثر 0.3 mg)
در صورت نیاز، قابل تکرار هر 5–15 دقیقه
هرگز بهصورت IV مستقیم استفاده نمیشود مگر در شرایط احیای کامل و با رقیقسازی مناسب
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– دقت در غلظت دارو بسیار مهم است: 1:1000 برای عضلانی / 1:10,000 برای وریدی در CPR
– لرزش، تپش قلب، اضطراب و سردرد از عوارض شایعاند
– در بیماران قلبی یا سالمندان، خطر آریتمی وجود دارد؛ مصرف با دوز پایین و زیر نظر
– در احیا یا آنافیلاکسی، همزمان با مانیتورینگ دقیق فشار خون و ریتم قلب انجام شود
– همیشه در دسترس و آماده تزریق باشد؛ زمان نجات بیمار در آنافیلاکسی به دقیقهها بستگی دارد
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
نوراپینفرین یکی از قویترین داروهای وازوپرسور در احیای بیماران دچار شوک است و اغلب در موارد زیر تجویز میشود:
شوک سپتیک با افت فشار مقاوم به حجمدرمانی
شوک نوروژنیک
شوک کاردیوژنیک همراه با افت شدید فشار
پشتیبانی فشار خون در شرایط بحرانی حین احیا یا بعد از آن
📌 مکانیسم اثر:
نوراپینفرین عمدتاً با تحریک گیرندههای α1 آدرنرژیک باعث انقباض عروق محیطی و افزایش مقاومت عروق سیستمیک (SVR) میشود، که منجر به افزایش فشار خون میگردد.
همچنین، با تحریک گیرندههای β1 در قلب، قدرت انقباض قلبی و برونده قلبی (CO) را هم کمی افزایش میدهد، اما اثرات β2 بسیار ناچیز دارد.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
فقط بهصورت انفیوژن وریدی مداوم تجویز میشود
دوز معمول: 0.05 تا 0.5 mcg/kg/min، قابل افزایش تا چند mcg/kg/min بسته به پاسخ بیمار
باید در حجم مشخصی از سرم (معمولاً 250 یا 500 ml نرمال سالین یا دکستروز) رقیق شده و با پمپ تزریق شود
تزریق باید فقط از طریق ورید مرکزی انجام شود؛ در صورت نبود ورید مرکزی، فقط برای مدت کوتاه از محیطی استفاده شود
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– پایش لحظهای فشار خون، ریتم قلب و اندامهای انتهایی (پرفیوژن) الزامی است
– نشت خارجوریدی میتواند باعث نکروز بافت شود؛ در صورت extravasation باید فوراً فنتولامین تزریق شود
– افزایش بیشازحد فشار خون، آریتمی و ایسکمی اندامها از عوارض احتمالیاند
– در بیماران با فشار خون مزمن پایین یا افت حجم خون، ابتدا باید احیا با مایعات انجام شود
– در ترکیب با داروهای وازودیلاتور یا اینوتروپ، برنامه تزریق باید هماهنگ باشد
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
آسپرین جویدنی یکی از اولین و مهمترین داروها در درمان اولیه سندرم کرونری حاد (ACS) است. بهمحض تشخیص آنژین صدری یا سکته قلبی، باید به بیمار داده شود. کاربردهای اصلی آن:
انفارکتوس حاد میوکارد (MI)
آنژین ناپایدار یا پایدار
پیشگیری از پیشرفت لخته و انسداد عروق کرونر
📌 مکانیسم اثر:
آسپرین با مهار غیرقابل برگشت آنزیم COX-1 در پلاکتها، موجب مهار سنتز ترومبوکسان A2 میشود.
ترومبوکسان A2 یکی از عوامل اصلی چسبندگی و فعالسازی پلاکتها است.
→ در نتیجه، آسپرین با مهار این مسیر، از تجمع پلاکتی و تشکیل لخته در عروق کرونر جلوگیری میکند.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
دوز اولیه توصیهشده: 160–325 mg (معمولاً دو تا چهار قرص 80 mg بهصورت جویدنی)
قرصها باید جویده شوند تا جذب سریعتر و اثربخشی حداکثر در زمان کوتاهتری داشته باشند
بیمارانی که از قبل آسپرین مصرف میکردند هم باید این دوز اولیه را دریافت کنند
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– در بیماران با حساسیت به آسپرین یا خونریزی فعال گوارشی مصرف ممنوع است
– در سکته مغزی هموراژیک یا مشکوک به خونریزی مغزی نباید داده شود
– در صورت وجود سابقه آسم ناشی از آسپرین (AERD) با احتیاط مصرف شود
– همراه با سایر داروهای ضدپلاکت (مثل کلوپیدوگرل) ممکن است مصرف شود، اما فقط با تأیید پزشک
– عوارض گوارشی مانند تهوع، درد شکم یا سوزش معده ممکن است رخ دهد، ولی معمولاً خفیف است
– در صورت مصرف مزمن، نیاز به بررسی عملکرد کلیه، کبد و خون وجود دارد
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
کلوپیدوگرل یک داروی ضدپلاکت است که در کنار آسپرین، در مدیریت بیماران مبتلا به سندرم کرونری حاد (ACS) استفاده میشود. کاربردهای اورژانسی آن عبارتاند از:
انفارکتوس حاد میوکارد (MI) یا آنژین ناپایدار
پیشگیری از انسداد مجدد عروق پس از آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی یا استنتگذاری
درمان ترکیبی با آسپرین در موارد نیاز به دوگانهدرمانی ضدپلاکتی (DAPT)
جایگزین آسپرین در بیماران حساس به آن
📌 مکانیسم اثر:
کلوپیدوگرل با مهار غیرقابل برگشت گیرندههای P2Y12 روی سطح پلاکتها، مانع از فعالسازی پلاکت توسط ADP میشود.
در نتیجه، تجمع پلاکتی مهار شده و از تشکیل لخته در عروق کرونر یا سایر عروق آسیبدیده جلوگیری میشود.
اثر دارو چند ساعت پس از مصرف آغاز میشود ولی تا چند روز باقی میماند، چون پلاکتها تا پایان عمرشان (۷–۱۰ روز) غیرفعال میمانند.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
دوز بارگیری: 300–600 mg خوراکی (معمولاً 4 قرص 75 mg) بهمحض ورود به اورژانس
دوز نگهدارنده: 75 mg روزانه
باید بهصورت کامل بلعیده شود؛ قرص جویدنی نیست
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– در بیماران دچار خونریزی فعال یا سابقه سکته مغزی خونریزیدهنده، مصرف ممنوع است
– با داروهای ضدانعقاد (وارفارین، هپارین) و NSAIDها ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد
– در صورت نیاز به جراحی یا پروسیجرهای تهاجمی، باید حداقل 5 روز قبل قطع شود
– عوارض شایع: خونریزی، کبودی، ناراحتی گوارشی
– بهندرت ممکن است باعث ترومبوسیتوپنی یا سندرم TTP شود که نیاز به پیگیری فوری دارد
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
نیتروگلیسیرین زیرزبانی داروی خط اول در درمان درد قفسه سینه (آنژین) است و از اولین اقدامات درمانی در بیمار دچار سندرم کرونری حاد بهشمار میرود. کاربردهای آن:
تسکین آنژین صدری پایدار یا ناپایدار
درمان اولیه درد قفسه سینه در انفارکتوس حاد میوکارد
کاهش بار قلبی در نارسایی حاد قلبی یا ادم ریوی
گاهی برای کنترل فشار خون بالا در اورژانس، بهصورت کمکی
📌 مکانیسم اثر:
نیتروگلیسیرین با آزاد کردن نیتریک اکسید (NO) در سلولهای عضله صاف عروق، موجب گشاد شدن عروق وریدی و شریانی میشود.
اثرات آن شامل:
کاهش پیشبار (Preload) با اتساع وریدها
کاهش پسبار (Afterload) در دوزهای بالا
در نتیجه: کاهش نیاز قلب به اکسیژن و تسکین درد ایسکمیک
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
قرص 0.4 mg زیر زبان قرار داده میشود و نباید بلعیده شود
اثر دارو طی 1–3 دقیقه آغاز میشود و حدود 30 دقیقه باقی میماند
در صورت نیاز، میتوان هر 5 دقیقه یک قرص دیگر استفاده کرد (حداکثر 3 قرص در 15 دقیقه)
بیمار باید هنگام مصرف در حالت نشسته یا درازکش باشد
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– افت فشار خون شدید (بهویژه در ایستاده) شایعترین عارضه است؛ بیمار باید تحت مانیتورینگ باشد
– در مصرف همزمان با داروهای افزایش عملکرد جنسی (مثل سیلدنافیل، تادالافیل) کاملاً ممنوع است
– سردرد، سرگیجه و فلاشینگ از عوارض شایع و موقتاند
– در صورت عدم تسکین درد پس از 3 دوز، باید احتمال سکته حاد و نیاز به مداخلات جدیتر بررسی شود
– بهتر است دندان مصنوعی یا باقیمانده غذا زیر زبان بیمار پاک شود تا جذب بهتر انجام شود
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
سولفات منیزیم یک داروی حیاتی در کنترل تشنج، اختلالات الکترولیتی و برخی آریتمیهای خطرناک است. شکل ۵۰٪ آن حاوی غلظت بالایی از منیزیم است و در شرایط زیر استفاده میشود:
کنترل تشنج در اکلامپسی و پرهاکلامپسی
Torsades de Pointes (آریتمی بطنی کشنده)
هایپومنیزیمی علامتدار
درمان کمکی در آسم مقاوم شدید
مسمومیت با باربیتوراتها یا داروهای خاص
📌 مکانیسم اثر:
با ورود منیزیم به بدن:
تحریکپذیری سلولهای عصبی و عضلانی کاهش مییابد
کانالهای کلسیمی مهار میشوند
فعالیت نورونی مهار و ثبات الکتریکی قلب برقرار میشود
در اکلامپسی، موجب مهار تشنج و حفاظت عصبی–عضلانی میشود
💉 نحوه مصرف و دوز رایج:
دوز رایج در اکلامپسی: 4–6 g IV آهسته، سپس انفیوژن نگهدارنده 1–2 g/hr
در آریتمیها یا کمبود منیزیم: 1–2 g IV طی 10–20 دقیقه
حتماً در نرمال سالین یا دکستروز 5٪ رقیق و با پمپ تزریق شود
ویال 50 ml با غلظت 50٪، معادل 25 g است؛ باید حتماً دوز مناسب از آن کشیده شود!
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– پایش تنفس، رفلکسهای تاندونی و سطح هوشیاری الزامی است
– سطوح درمانی سرمی: 4–7 mEq/L؛ سطح بالاتر سمی است
– علائم سمیت: افت رفلکس، خوابآلودگی، برادیکاردی، ایست تنفسی
– پادزهر سمیت: کلسیم گلوکونات 10%
– در نارسایی کلیه باید با احتیاط شدید تجویز شود
– بههیچ وجه بدون رقیقسازی مستقیم تزریق نشود
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
دکستروز ۵۰٪ یک منبع گلوکز غلیظ و فوریالاثر است که در اورژانس برای نجات بیمار از وضعیتهای بحرانی قند خون پایین تجویز میشود:
هیپوگلیسمی شدید (افت قند خون) با کاهش سطح هوشیاری
کمای ناشی از انسولین بالا یا انسولین بیشازحد
کمک در مسمومیت با انسولین یا سولفونیلاورهها
در ترکیب با داروهایی مثل انسولین + دکستروز برای درمان هایپرکالمی
📌 مکانیسم اثر:
دکستروز ۵۰٪ بلافاصله پس از ورود به خون، سطح گلوکز سرم را بالا میبرد و باعث:
بهبود عملکرد مغز و برگشت سطح هوشیاری
توقف علائم افت قند (عرق، لرزش، گیجی، تشنج)
پیشگیری از آسیب دائمی نورونی
💉 نحوه مصرف و دوز رایج:
بزرگسالان: 25–50 ml IV (معادل 12.5–25 g گلوکز)
تزریق باید آهسته و داخل ورید بزرگ انجام شود
در کودکان، رقیقتر (مثلاً دکستروز 10–25٪) تجویز میشود
پس از تزریق، چک قند خون مکرر الزامی است
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– تزریق سریع ممکن است باعث ترومبوفلبیت یا آسیب وریدی شود
– تزریق خارج وریدی بسیار خطرناک است → خطر نکروز بافت
– در بیماران دیابتی، سطح قند باید کاملاً پایش شود
– در بیماران با افزایش فشار داخل جمجمه یا آسیب مغزی، بالا بردن سریع قند باید بااحتیاط انجام شود
– بهتر است همزمان یک آمپول تیامین تزریق شود، بهویژه در بیماران مشکوک به کمبود B1 (مثل الکلیها)
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
سدیم بیکربنات یک داروی قوی قلیاییکننده خون است که در موارد بحرانی و اورژانسی خاص استفاده میشود. کاربردهای اصلی آن:
اسیدوز متابولیک شدید (مثلاً در شوک، نارسایی کلیه، کتواسیدوز دیابتی مقاوم)
هیپرکالمی همراه با تغییرات ECG (بهصورت کمکی با کلسیم و انسولین)
مسمومیت با داروهای اسیدی مانند ضدافسردگیهای سهحلقهای، آسپرین یا باربیتوراتها
در CPR طولانی یا ایست قلبی با اسیدوز شدید
📌 مکانیسم اثر:
سدیم بیکربنات با ترکیب با یونهای H⁺، آنها را خنثی کرده و به CO₂ و آب تبدیل میکند.
→ این باعث افزایش pH خون، کاهش اسیدوز متابولیک، و بهبود عملکرد قلب و سیستم عصبی میشود.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
در CPR یا اسیدوز شدید: 50 ml (یک ویال) IV بولوس آهسته طی 5 دقیقه
در هایپرکالمی: همراه با گلوکز + انسولین و کلسیم گلوکونات استفاده میشود
دوز تکراری فقط با بررسی ABG یا pH خون تجویز میشود
با سرم یا داروهای ناسازگار نباید در یک لاین مخلوط شود
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– تجویز بیشازحد ممکنه باعث آلکالوز متابولیک، هیپوکلسمی و کاهش اکسیژنرسانی بافتی بشه
– در صورت تزریق خارجوریدی ممکنه باعث سوختگی و نکروز بافت بشه
– پایش ABG، الکترولیتها و ECG الزامی است
– با کلسیم، منیزیم، و برخی داروها ناسازگار است → باید در لاین جدا تزریق شود
– در CPR، فقط در شرایط اسیدوز شدید یا مسمومیت تجویز میشود، نه بهصورت روتین
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
سدیم کلراید ۵٪ یک محلول هایپرتونیک است که در شرایط خاصی مانند هیپوناترمی شدید یا افزایش فشار داخل جمجمه (ICP) استفاده میشود. موارد اصلی:
هیپوناترمی علامتدار یا خطرناک (مانند سردرگمی، تشنج، ادم مغزی)
افزایش فشار داخل جمجمه (ICP) یا ادم مغزی
گاهی در درمان شوک یا کاهش سدیم سرم در ICU
کمک به کاهش فشار مغزی در آسیبدیدگان ضربه مغزی
📌 مکانیسم اثر:
با افزایش اسمولاریته پلاسما، سدیم ۵٪ باعث میشود آب از داخل سلولها به فضای خارج سلولی کشیده شود.
→ این اثر موجب کاهش تورم مغز، بهبود سدیم سرم و بازگشت هوشیاری میشود.
💉 نحوه مصرف و دوز رایج در اورژانس:
معمولاً 20–50 ml IV آهسته طی 10–30 دقیقه
در هیپوناترمی شدید، با پایش دقیق سدیم و اسمولاریته تجویز میشود
نباید با سرعت بالا تزریق شود؛ خطر دمیلیناسیون مغزی وجود دارد
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– پایش دقیق سدیم سرم و وضعیت عصبی بیمار الزامی است
– تصحیح سریع سدیم میتونه منجر به سندرم دمیلیناسیون مرکزی (ODS) بشه که برگشتناپذیره
– در بیماران دچار نارسایی قلبی یا کلیوی، خطر تجمع مایع و فشار خون بالا وجود داره
– تزریق باید از طریق لاین وریدی با قطر مناسب و با پمپ کنترلشده انجام بشه
– در ترکیب با سایر محلولها باید ناسازگاری بررسی بشه
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
سالبوتامول (همون ونتولین معروف!) یک برونکودیلاتور سریعالاثر از دسته β2 آگونیستهاست که در شرایط زیر کاربرد حیاتی داره:
تنگی نفس حاد در آسم یا COPD
برونکواسپاسم ناشی از حساسیت یا تحریک دارویی
حملات آسمی در بیماران با سابقه مزمن
پیشگیری از اسپاسم راه هوایی در فعالیت فیزیکی یا استرس حاد
📌 مکانیسم اثر:
سالبوتامول با تحریک گیرندههای β2 آدرنرژیک در عضلات صاف راههای هوایی باعث:
اتساع سریع برونشها
کاهش مقاومت راه هوایی و بهبود تهویه
کاهش فشار منفی تنفس و احساس خفگی
شروع اثر خیلی سریعه و معمولاً در عرض ۵ دقیقه تنفس بیمار بهتر میشه.
💨 نحوه مصرف در اورژانس:
1–2 پاف از اسپری، هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز
در حمله حاد: میشه تا 4 پاف هر 20 دقیقه برای 1 ساعت اول استفاده کرد
بیمار باید همزمان دم عمیق بکشه و دهانش رو بشوره بعد از مصرف
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– در مصرف زیاد: لرزش دست، تپش قلب، بیقراری یا افزایش فشار ممکنه رخ بده
– در بیماران قلبی یا پرفشاری خون، با احتیاط مصرف بشه
– اگر بیمار دچار حمله شدید هست، حتماً با نبولایزر و اکسیژن ترکیب بشه
– اثر موقت و کوتاهمدته؛ در آسم پایدار باید همراه داروی استروئیدی باشه
– آموزش تکنیک درست اسپری خیلی مهمه، چون مصرف نادرست اثر دارو رو نصف میکنه
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
دکستروز ۵٪ یک محلول ایزوتونیک تغذیهایه که در اورژانسها بهعنوان منبع انرژی سریع برای بیماران استفاده میشه. موارد مصرف رایج:
حمایت تغذیهای کوتاهمدت در بیماران NPO
بخشی از رقیقکنندههای انفیوژن داروها
در موارد هیپوگلیسمی خفیف یا نیاز به انرژی بدون الکترولیت
در ترکیب با انسولین برای درمان هایپرکالمی
📌 مکانیسم اثر:
دکستروز بعد از ورود به بدن به سرعت جذب و مصرف میشه و:
سطح قند خون رو بالا میبره
انرژی سلولی تأمین میکنه
در درمان هایپرکالمی باعث جلوگیری از افت قند ناشی از انسولین میشه
💉 نحوه مصرف در اورژانس:
دوز رایج: 500 ml با سرعت 50–100 ml/hr بسته به وضعیت بیمار
میتونه بهصورت جدا یا همراه داروهای محلول تجویز بشه
با مراقبت از تغییرات قند خون در دیابتیها استفاده میشه
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– پایش قند خون، ورودی–خروجی مایعات و وضعیت کلیوی بسیار مهمه
– در بیماران دیابتی یا CHF با احتیاط شدید تجویز بشه
– مصرف طولانیمدت بدون مکمل ممکنه منجر به هیپوناترمی یا کاهش الکترولیتها بشه
– در صورت نشت خارجوریدی ممکنه باعث التهاب بافتی بشه (ولی نه به شدت دکستروز ۵۰٪)
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
سرم نرمال سالین (کلراید سدیم 0.9٪) پرکاربردترین سرم در اورژانسهاست و در تقریباً همه شرایط بحرانی بهکار میره. موارد استفاده:
افزایش حجم در شوک یا دهیدراسیون
رقیقسازی داروهای تزریقی
تزریق وریدی اولیه برای دسترسی عروقی
شستوشوی زخمها یا سوندها
درمان هایپووناترمی خفیف
📌 مکانیسم اثر:
بهعنوان یک محلول ایزوتونیک، نرمال سالین بدون ورود زیاد به سلولها، در فضای خارجسلولی باقی میمونه و:
فشار خون رو بالا میبره
جریان خون اندامها رو بهبود میده
کمک میکنه به توزیع بهتر داروها و حفظ پرفیوژن ارگانها
💉 نحوه مصرف:
بسته به شرایط: 100–500 ml/hr یا بیشتر
قابل استفاده بهصورت بولوس یا انفیوژن مداوم
بینیاز از رقیقسازی برای تزریق داروهایی مثل فنیتوئین یا فنیتوئین سدیم
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– پایش مداوم وضعیت مایعات (ورودی–خروجی) الزامی است
– مصرف بیشازحد ممکنه منجر به ادم ریوی یا هیپرکلرمی بشه
– در بیماران دچار CHF یا نارسایی کلیوی، احتیاط شدید لازم است
– ناسازگار با برخی داروها مثل دکستروز یا داروهای اسیدی
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
ژل لیدوکائین یک بیحسکننده موضعی در فرم ژلی است که در اورژانس، ICU یا بخشها برای کاهش درد هنگام انجام اقدامات کاربرد داره:
بیحسی موضعی پیش از وارد کردن سوند ادراری (فولی)
بیحسی ناحیهای در پروسیجرهای سطحی
کاهش درد در هموروئید یا ضایعات دردناک مقعدی
کاربرد در لولهگذاری بینی یا دهان (NG, ETT)
📌 مکانیسم اثر:
لیدوکائین با مهار کانالهای سدیم در نورونها، از انتقال پیام درد جلوگیری میکنه.
اثر سریع و موضعی داره و معمولاً ظرف چند دقیقه باعث بیحسی سطحی و کاهش درد میشه.
💉 نحوه مصرف:
مقدار کمی ژل به محل مورد نظر زده میشه
اثر طی 1–3 دقیقه شروع و حدود 20–30 دقیقه باقی میمونه
در سوندگذاری، مستقیماً داخل مجرای ادراری یا روی کاتتر مالیده میشه
⚠️ نکات پرستاری و ایمنی:
– جذب سیستمیک در دوز بالا ممکنه سمی باشه؛ بهویژه در بیماران کلیوی یا آسیبپذیر
– از تماس با چشم و زخم باز باید پرهیز بشه
– در صورت حساسیت قبلی به داروهای بیحسی آمیدی (مثل پریلوکائین)، مصرف ممنوعه
– در اطفال و سالمندان باید دوز محدود بشه
– در بارداری بهصورت موضعی بیخطره ولی نباید وسیع استفاده بشه
🩺 موارد مصرف اورژانسی:
ژل الکترود یک ماده کمکی پزشکیه که برای بهبود هدایت جریان الکتریکی بین پوست و دستگاههای مانیتورینگ استفاده میشه. کاربردها:
نصب الکترودهای ECG یا مانیتور قلبی
کاربرد در دستگاههای شوک (دفیبریلاتور) و AED
نوار مغز (EEG) یا مانیتورینگ نورولوژیک
گاهی در فیزیوتراپی الکتریکی یا تحریک عصب عضله (TENS)
📌 مکانیسم اثر:
ژل الکترود با کاهش مقاومت الکتریکی پوست، کمک میکنه تا سیگنالهای دقیقتر و واضحتری بین بدن و دستگاه منتقل بشن.
→ در نتیجه، کیفیت سیگنال ECG یا شوک بهینه میشه و خطاها کمتر میشن.
🧴 نحوه مصرف:
مقدار کمی ژل به محل تماس الکترود زده میشه
بعد از پایان کار، با گاز یا آب پاک میشه
ممکنه همراه با پدهای چسبدار یا بهتنهایی استفاده بشه
⚠️ نکات ایمنی:
– ژل باید تمیز، استریل یا نیمهاستریل باشه؛ استفاده مشترک ممنوعه
– در صورت آلرژی پوستی یا حساسیت، استفاده باید متوقف بشه
– نباید روی پوست زخم یا ملتهب استفاده بشه
– در شرایط شوک، ژل باید ویژه دستگاه دفیبریلاتور باشه